Kişinin yaneşeliığı sosyete zarfında kıymeti olan , kapasite, davranış ve başka davranış biçimlerini geliştirdiği vetirelerin tümüdür.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara gereğince insanların davranışlarında belirli gelişmeler katkısızlamaya yarayan planlı etkisinde bırakır sürecidir.
Yetişek; bireyin davranışlarındaki yaşantısı aracılığıyla kasıtlı olarak ve isteyerek bileğkârme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü üzere eğitimin bir çok teşhismı strüktürlabilmektedir. Ancak, günümüzde çoğunlukla tercih edilen teşhism:
“Kişinin davranışında, kendi yaşantısı aracılığıyla ve kasıtlı olarak matlup yönde( eğitimin ammaçlarına yaraşır ) bileğkârme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu teşhis gereğince;
· Yetişek bir vetiretir.
· Yetişek sürecinde, bireyin davranışlarının matlup yönde bileğkârtirilmesi ammaçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki bileğkârme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç baz öğesi vardır.
1. Ammaç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Bileğerlendirmeler
Yetişek ammaçla adım atar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam fiyat ve değerlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı bütün kültürler bâtınin benzeridır. Ammaçların içeriği ve öğrenme bâtınin kullanılan öğretme yöntemleri kültürden kültüre gereğince bileğkârebilir, ama sürecin doğbirliı bileğkârmez.
Yetişek kapsamı ve teşhismlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Gün süresince biriyi filozof ve eğitimci, eğitimin ne evetğuna üstüne farklı farklı teşhismlamalarda bulunmuşdolaşma. Günümüzde ise eğitimin kabul edilen standart teşhismı şudur: Yetişek, bireyin davranışlarında kendi yaşantıları aracılığıyla kasıtlı olarak istendik davranış bileğkârikliği meydana getirme sürecidir. Bu teşhismlama ekseninde eğitimin umumi hatları çizilebilir. Bu teşhismlamanın zarfında eğitime üstüne temelı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları aracılığıyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış bileğkârikliği” ve “müddetç” üzere kelimeler eğitimin esas taşlarıdır.
Yetişek, isim bâtınin dirim boyu devam eden bir vetiretir ve davranışlarda tadil meydana getirir. Bu davranış değişiklikleri ise bireyin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişiklikleri istendik doğrusu beklentilere ve hedeflere yaraşır olabileceği üzere istenmedik yönde bile gelişebilir. Yetişek sürecinin kârletilmesi ise kasıtlı doğrusu programlı ve programlı olabileceği üzere gelişigüzel bile kabil. Kasıtlı olarak yapılan eğitime formal terbiye, gelişigüzel yapılan eğitime ise informal terbiye denir. Henüz açıklayıcı bir örnek verirsek meslek, dershane, terbiye merkezleri üzere mekânlarda maruz terbiye formal; bireyin kendi çevresinden edinmiş olduğu ve planlı programlı olmayan terbiye ise informal eğitidir. şu demek oluyor ki terbiye sadece okullardaki öğrenmelerle sınırlı bileğildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine gereğince sınıflandırıldığında formal ve informal terbiye başlamak üzere iki tür ortaya çıkar. Formal terbiye okullarda ya da kurumlarda belirli bir maksat ve program çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu terbiye tipinin belirli bir amacı vardır. Bu düzende terbiye süreci idari bir ekip ve eğitmenler tarafından planlanır. İnformal terbiye ise kendi kendine gelişen hesapsız ve programsız yapılan eğitimdir ki birey bu eğitimi içtimai çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir yol olarak ele kırmızıındığında ise terbiye sisteminin üç baz ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, vetireler ve çıktılardır. Göz; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, çatı, tesisat, maliyet, personel üzere fiziki unsurlardır. Müddetç; meslek zarfında gerçekleştirilen dersler, öğrenme yaşantıları ve ibret aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde ihtisas, yeterlilik, bitirme, test özetları üzere matlup davranış bileğkâriklikleridir.
